Overzicht Gedenkschriften

Voorgangers van de Gedenkschriften

In 1933 startte de "Oudheidkundige Kring Esschen - Calmpthout" vzw met de publicatie van "Gedenkschriften betreffende de Heerlijkheid Esschen - Calmpthout - Huybergen".

Het was een publicatie die kosteloos werd aangeboden aan de beschermende en ereleden van de toenmalige vzw als blijk van dankbaarheid voor de milde steun die zij de kring bleven verlenen.

Het eerste nummer droeg evenwel niet het nummer 1, maar het nummer 5. Tot dan toe hadden nl. enkele leden het initiatief genomen, op eigen verantwoordelijkheid en kosten, enige geschiedkundige werkjes uit te geven, zijnde :

AuteurTitel bundelJaarNummer
Dr. H. Van GeenEenige bladzijden uit de Belgische Omwenteling te Esschen (1830 - 1844)1929I
G. MeeusenVerdwenen Molens te Esschen1930II
R. Havermans, A.Havermans en G. MeeusenEsschen en de Noordelijke Heidestreek1931III
A. UlensDe tijd in de Folklore1932IV
Met bundel 5 kwam er een einde aan de persoonlijke uitgaven.

Voormelde werkjes kunnen geraadpleegd worden lezen in de bibliotheek van de Kring.

Bundel V - 1933


Ter inleiding3
D. BoenToestanden te Calmpthout op het einde der 16e eeuw5
Dr. J. GoossenaertsVan 't Spijker te Esschen14
G. MeeusenUit de Kerkelijke Geschiedenis van Nispen (Esschen)34
G. MeeusenKontrakten uit den Moertijd40
H. v. G.Een leesgenootschap binnen de gemeynte van Esschen42
A. UlensFolklore. Dokumentatie.52
Dr. H. Van GeenBoekbespreking54

Bundel VI - April 1934 - Aflevering 1


In memoriam Z.M. Koning Albert 2
Dr. J. GoossenaertsUit de Geschiedenis van Tongerlo's hoeven te Esschen-Kalmthout. Inleiding3
Gerard MeeusenDe Ringelsche hoeve5
Gerard MeeusenGift aan de Kerk van Nispen in 145930
A. UlensFolklore. Documentatie. Het Landbouwleven (vervolg)31

Bundel VII - Oogst 1934 - Aflevering 2

D. BoenOver de Kerk en de Pastorij van Huybergen33
D. Boeneen Nieuwe kerkklok te Calmpthout in 172036
G. MeeusenDe benoeming van een Koster-Schoolmeester te Esschen38
G. MeeusenAlgemeene toestand van Esschen en Kalmthout in 168641
H. Van GeenSinte Baptisten Gulde46
A. UlensFolklore. Documentatie. Landbouwleven (vervolg)61

Eervolle onderscheiding63

In memoriam Eligius Joannes Ossenblok64

Bundel VIII - December 1934 - Aflevering 3

D. BoenHet Secretenkoffer der Heerlijkheid van Esschen, Calmpthout en Huybergen65
D. BoenDe "Kalmpthoutsche Straete"67
G. MeeusenDe Tienden te Esschen71
H. Van GeenHet Schaapsgilde te Esschen I79
A. UlensFolklore. Documentatie. Nieuwjaarsliedjes93

Inhoud van jaargang 193496

Jaargang 1935 - nr. 1

D. BoenWillem van Neirhem3
A. Erens O. Praem.Drama rond de Nieuwe School te Calmpthout (1643 - 59)13
G. MeeusenVerzoening na vemeenden doodslag26
G. MeeusenGetuigenis uit rampspoedige tijden28
A. UlensFolklore. Documentatie. Kinderrijmpjes30

Jaargang 1935 - nr. 2

D. BoenDe St. Jorisgilde te Nieuwmoer33
G. MeeusenDe Familie Lauwens te Esschen. Biografische bijdrage57
A. UlensFolklore. Documentatie. Kinderrijmpjes63

Jaargang 1935 - nr. 3

G. MeeusenDe klokken van O.L. Vrouwekerk te Esschen65
G. MeeusenWoningstatistiek uit 151868
Br. LambertusEen lijkschouwing te Huybergen73
D. Boeneen renteomzetting ten jare 174277
A. ErensEen soldaat vermoord te Calmpthout - 174891
A. UlensFolklore. Documentatie. Kinderrijmpjes (III)93

Jaargang 1936 - nr. 1

D. BoenJudocus Van der Heyden. Vermaarde Calmpthoutenaar uit de 16de eeuw3
G. MeeusenBoedelbeschrijving bij een pachter 17279
H. Van GeenHet Schaapsgilde te Esschen II13
G. MeeusenZoengeval uit 't jaar 159828
A. UlensFolklore. Documentatie. Kinderrijmpjes (IV)29

Jaargang 1936 - nr. 2

A. ErensDe Heropbouw der kerk van Calmpthout. 1634 - 164133
G. MeeusenDorpsambtenaren te Esschen en Calmptout in vroegere tijden. I. De Meier41
G. MeeusenUit de Kerkelijke Geschiedenis van Nispen (Esschen). Herstellingen der kerk in 160447
G. MeeusenVerpachting van het Waranda- of Jachtrecht te Huibergen in 150050
D. BoenCalmpthout van 't Kerkeneind naar 't Dorp (1728)51
D. BoenArmoede te Calmpthout en te Esschen (17de eeuw)55
D. BoenInhuldiging van Prelaat Hermans in 178060
A. UlensFolklore. Documentatie. Kinderrijmpjes (V)63

Jaargang 1936 - nr. 3

A. ErensNieuwmoer. Het begintijdvak der parochie65
G. MeeusenWoningstatistiek uit 161089
F. Van den VeldenEsschen en den Brabantsche Omwenteling93
G.M.In memoriam F. Van den Velden96

Jaargang 1937 - nr. 1

A. ErensCalmpthout in den besloten tijd3
G. MeeusenOnhoffelijkheden van een Brechtsen gezworene10
D. BoenHet testament van secretaris Willem van Meirhem14
G. MeeusenEsschen. Woningstatistiek voor 1654 en 170021
G.M.Pestziekte te Calmpthout in 1570 24

Jaargang 1937 - nr. 2 en 3

Geschiedenis van Esschen in 23 hoofdstukjes door G. Meeusen en A. Tireliren
Penteekeningen van A. Yssackers
Een woord vooraf door Dr. J. Goossenaerts27
1. Wat weten wij van het grondgebied Esschen voor de 12e eeuw. Een Dorp of een Grens was er niet30
2. Esschen is een stuk Brabantsche heerlijkheid in het Duitsche Rijk van de 12e eeuw32
3. Esschen wordt met Kalmthout en Huibergen een heerlijkheid van de abdij Tongerloo (1157)34
4. Grenzen van de gemeente Esschen. - Grenzen van de heerlijkheid Esschen, Kalmthout, Huibergen (1335)36
5. Die van Esschen gaan in Nispen ter kerk39
6. Esschen vindt zijn stamvaders in de oude boerengeslachten van de abdijhoeven42
7. 600 jaar Tongerloo-bestuur en veiligheid (1441)46
8. Rozendaal is onze Turfmarkt (1614)49
9. Schout en Vierschaar van Esschen vonnissen ter dood (1651)51
10. Esschen of de "Witte Dijk" op de voorposten (16e en 17e eeuw)54
11. Waarom staat de kerk buiten het dorp aan de grens? (1648)57
12. En al maar door trekken vreemde huurtroepen ... (1648 - 1715)61
13. Op bezoek bij den Pachter van Vredenberg (1727)63
14. Wat doen de menschen met hun winteravonden, met hun Zondagen? (1700)65
15. Wij koopen een zesponder tegen Oostenrijk (1789)69
16. En de wegen?72
17. De Pastoor van Esschen, de eenige onbeëdigde die zijn parochie voordient ... over de grens (1797)76
18. Dit is een droef verhaal. Is hier de grens van armoede en onwetendheid? (1800)79
19. Esschen onderteekend geen "Petitie" tegen Holland (1828)82
20. De nationale driekleur op den toren "à la barbe de l'ennemi" (1830)85
21. Meisjes, weet jij tot hoelang uw moeders bij den meester ter school gingen? (1866)88
22. Heeft half Esschen dan gesmokkeld? (1914-1948)90
23. En nu?95
Bibliographie103

Jaargang 1938 - nr. 1

G. MeeusenDorpsambtenaren te Esschen en Calmpthout in vroegere tijden. II. De Schout3
D. BoenGruweldaden te Calmpthout17
R. HavermansStudie over de dijken in de streek van Ouden Moer te Esschen. Een kleine bijdrage tot de studie der Kempische dijken (vervolgt)26

6e jaargang 1938 - nr. 2

R. HavermansStudie over de dijken in de streek van den Ouden Moer te Esschen. Een kleine bijdrage tot de studie der Kempische dijken (vervolg en slot)33
Dr. Ev. Jos. DerikxHet Steenpaal te Esschen, zetel van Kerkelijk Roosendaal 1648 - 167043
G. MeeusenDe Hertog van Marlborough te Esschen - Kalmthout 1708 - 1709
53
Dr. Ev. Jos. DerikxUit de Kerkelijke Geschiedenis van Nispen (Esschen) - De oudste Pastoors55
Pr. MeerschautBoekbespreking 'Bijbelsche geschiedenis' door Dr. Jos. Keulers62

6e jaargang 1938 - nr. 3

G. MeeusenFiguurlijke terechtstelling van een moordenaar te Calmpthout. 173665
H.P.A.M. MastboomDe Esschensche persoonsnamen81
D. BoenBesmettelijke veeziekte in 177691
Pr. MeerschautBoekbespreking 'Bijbelsche geschiedenis' door Dr. Jos. Keulers98

7e jaargang 1939 - nr. 1-2

G. MeeusenDe nalatenschap van pastoor Henricus Bosch. 15571
D. BoenDe pomp op 't Dorpsplein te Calmthout7
D. CuperusHoe heet mijn Dorp? Calmpthout, Kalmpthout, Kalmthout, Kalmtout12
A. HavermansMonografie over het complex "De Nol"16

8ste jaargang. Jaarboek 1940

Inhoud eerste document
H. Van GeenJoannes Josephus Boen5
G. MeeusenVerkoop van Zwart Goed te Esschen-Kalmthout13
H.P.A.M. MastboomOude Geslachten uit onze streek. II. De Familie Verboven32
A. HavermansGeologisch-Biologische nota's over het Esschendonkbosch44
D. BoenDe Afwateringen van Calmpthout58
H. Van GeenBerner van Rysbergen en zijn broeder Arnulf schenken goederen aan de Abdij van Tongerloo63
Inhoud tweede document
G. MeeusenInleiding tot de toponymie van Esschen77
D. BoenHoe Calmpthout en Esschen werden gescheiden en zelfstandige gemeenten werden98
G. MeeusenGerechtsheerlijkheid en Gerechtsplaatsen te Esschen-Kalmthout106
D. BoenDe Rooversplaag in de 17de eeuw112
G. MeeusenUit de Kerkelijke Geschiedenis van Nispen-Esschen. Naamlijst van de gekende Kapelaans en Onderpastoors122
G. MeeusenGerechtspraktijken in vroegere tijden127

Inhoudstafel van de Jaargangen I/VIII (1933-1940)133

9e jaargang. Jaarboek 1941-1942 (deel 1)

Inhoud eerste document
G. MeeusenBijdrage tot de Geschiedenis van Tongerloo's hoeven te Esschen-Kalmthout. III. De pastoorshoeve te Esschen5
D. BoenBijdrage tot de Kerkelijke Geschiedenis van Nieuwmoer32
H. Van GeenDe Toponiem "Esschen"52
Inhoud tweede document
A. HavermansMonografie over het complex "De Nol"89

9e jaargang. Jaarboek 1941-1942 (deel 2)

G. MeeusenDorpsambtenaren te Esschen en Calmpthout in vroegere tijden. - III. De schepen152
D. BoenDe turfvaarten en de turfuitbating te Calmpthout166
G. MeeusenTongerloo's Leengoederen te Esschen176
G. MeeusenEsschen. Onze dorpsplaats "Den Heuvel" en zijn gebouwen187
D. BoenDe waterlossing der Foxemaat te Calmpthout192

Varia196

Boekennieuws198

10e jaargang. Jaarboek 1943-1950

Inhoud eerste document

Ter inleiding5
G. MeeusenDe Abten van Tongerlo worden Grondheren van Calmpthout-Esschen-Huybergen7
G. MeeusenDe Abdijmolens te Kalmthout29
Inhoud tweede document
G. MeeusenDe voormalige Schepenbank te Huybergen84
G. MeeusenJan Hugo Adriaenss, of Jan van Nispen, professor te Averbode in de XVIe eeuw89
G. MeeusenHet Gildewezen te Esschen. III Het Schaapsgilde St. Ursula alias St. Andriesgilde92
G. MeeusenHet verstoorde Drinkgelag in het Sint Sebastiaansgilde op Sacramentsdag 1708103
G. MeeusenBouwwerken in de Abdij Tongerlo109
G. MeeusenOude Gebruiken te Esschen. Het Crevel of Kwanselbier115
G. MeeusenOver Pijnbank en Terechtstelling in de 18e eeuw118
G. MeeusenUit vroegere Gerechtspraktijken. Zoengeval in 1684121
G. MeeusenToestanden te Esschen-Kalmthout na de Beroerten van de XVIe eeuw124
G. MeeusenHollandse soldaten plunderen te Esschen in 1831126
G. MeeusenVerdienstelijke Esschenaren. Joannes Jacobus Verhoeven132
J. PeetersOde aan de Ringelse Hoeve139

Varia146

In Memoriam August M.J. Havermans147